Recensie Hazards of time travel – Joyce Carol Oates

Tot mijn grote verbazing vind ik geen Nederlandse vertaling van dit magnifieke boek: ‘Hazards of time travel’. Toch kan ik me haast niet voorstellen dat dit nooit vertaald is. Mocht je het vinden, laat het me alsjeblieft weten. Ik wil je toch de recensie niet onthouden, omdat dit wederom een schitterend literair werk is van Joyce Carol Oates.

Verhaal

Het verhaal begint een aantal jaren na de aanslagen op 9/11. Het is duidelijk dat de wereld moet veranderen. Of dit allemaal ten goede is, is zeer de vraag. De ‘Noordelijke Staten van Amerika’ is het nieuwe werelddeel, waarbij Canada en Mexico toegevoegd zijn bij de voormalige USA. Het is tenslotte altijd een beetje krankzinnig geweest dat Alaska helemaal afgescheiden lag van de Verenigde Staten, terwijl deze staat toch zo duidelijk deel was van het geheel.

Democratie

De president wordt democratisch gekozen. Dat wil zeggen: De persoon met het meeste geld wint. Dit met een knipoog naar de verkiezingen die in deze tijd plaatsvinden, waarbij hetzelfde geldt. Het heeft totaal geen zin om zoveel miljoenen uit te geven aan een campagne als je toch al van tevoren weet dat de rijkste man wint. Angst overheerst. Iedereen wordt in de gaten gehouden. Een eigen mening mag niet, twijfel uitspreken over de regering wordt bestraft met eliminatie of teletransportatie met opvoedkunde.

Adriane Strohl

Adriane Strohl is 17 jaar als zij examen doet van de middelbare school. Ze is niet voorzichtig genoeg geweest om in de middenmoot te blijven en heeft (te) hoge cijfers gehaald. Hierdoor komt ze in de schijnwerpers te staan van de regering. Als ze dan ook nog haar klas durft toe te spreken in haar eindspeech met vragen over waar ze vandaan komt en wat er gebeurd is voor 9/11, is de politie er snel bij om haar op te pakken.

Verbannen

Haar naam zal voortaan ‘Mary Ellen’ zijn. Ze wordt verbannen naar het jaar 1959. Zonder haar familie en vriendinnen gedag te mogen zeggen vindt ze zichzelf op een college ergens in het mid-westen. Haar herinneringen zijn nog zwak aanwezig, maar zullen op een gegeven moment helemaal vervagen. Ze moet hier 4 jaar doorbrengen. Alles is anders. Geen internet, geen mobiele telefoon, geen computers. Het is streng verboden om iets los te laten over de toekomst. Ze zal dus moeten leren met een typemachine om te gaan. En nooit iets uit te laten over waar ze vandaan komt en wie ze werkelijk is. Op straffe van complete eliminatie.

Wennen

Ze heeft vreselijke heimwee en vindt het heel moeilijk zich aan te passen. De angst dat ze in de gaten gehouden wordt is groot, dus ze durft niemand te vertrouwen. Tot ze professor Ira Wolfman ontmoet. Hij geeft psychologielessen en ze voelt zich aangetrokken tot hem. In zo’n mate dat ze verliefd op hem wordt. Maar de professor ziet haar niet staan en lijkt haar te vermijden. Als hij dan eindelijk toch contact zoekt hoort ze dat hij ook een ‘banneling’ is en net als zij zijn straf moet uitzitten in het jaar 1959. Hij hoeft echter nog twee jaar, dan wordt zijn zaak opnieuw bekeken.

Psychologie

In de discussies tussen Wolfman en Mary Ellen is de schrijfster op haar best. Intelligent en met een grote fantasie, maar ook gebaseerd op studies en jarenlang onderzoek, beschrijft zij als geen ander de identiteit van de mens. Wie we zijn, waarom en hoe, is een onderwerp wat haar fascineert. En als lezer word je hier in meegezogen. Is time travel mogelijk? Of is het mogelijk in verschillende dimensies te leven, allemaal op dezelfde tijd? En hoe zit het met hypnose?

Droom

Kan het zijn dat Adriane Strohl zodanig gehypnotiseerd is dat alles wat ze nu meemaakt eigenlijk een hele lange droom is? Want hoe kan het anders dat wanneer ze een boek oppakt dat ze geen letter kan lezen? In je droom schijn je niets te kunnen lezen. De ‘waarheid’ volgens de schrijfster blijft in het midden. We komen er niet helemaal achter. Dat is maar goed ook, want waarschijnlijk is de waarheid voor iedereen anders.

Joyce Carol Oates

Ik kan nog veel langer schrijven over dit boek en de schrijfster. Ik heb veel boeken van haar gelezen en allemaal zijn ze zeer de moeite waard. Dus ook al kan je dit boek niet in het Nederlands vinden, pak dan een van haar andere vertaalde boeken op. Je krijgt er geen spijt van. Carol Oates is geboren in New York, USA, in 1938. Ze heeft inmiddels meer dan 60 boeken geschreven en veel prijzen mogen ontvangen. Toch is er nog een prijs die ze mist: De Nobelprijs voor de literatuur. Ik stem voor.