Mediation is een bekende vorm van alternatieve conflictoplossing. Transformattieve mediation (TM) is waarschijnlijk minder bekend, dus tijd voor wat meer informatie. TM kenmerkt zich doordat het alle verantwoordelijkheid bij partijen laat. Alle verantwoordelijkheid betekent dat de partijen niet alleen zelf verantwoordelijk zijn voor de inhoud (zoals bij iedere mediation), maar ook voor de regie.

Alle verantwoordelijkheid bij partijen?

Mediations beginnen vaak met het ondertekenen van de mediationovereenkomst. Dit is een overeenkomst waarin afspraken over vertrouwelijkheid, veiligheid, volmacht en vrijwilligheid worden vastgelegd.
Binnen TM komen deze termen ook allemaal langs en wordt de mogelijkheid geboden om de overeenkomst te tekenen, maar er bestaat geen verplichting: de verantwoordelijkheid blijft bij partijen.

Daarnaast is het zo dat de mediator meestal bepaalt hoe partijen met elkaar omgaan tijdens de mediation. De mediator geeft de regels aan. Iets in de trant van: elkaar uit laten praten, niet schelden, schreeuwen, schoppen, haren trekken of knijpen. Partijen gaan meestal akkoord met deze regels. Voordeel van deze afspraken is dat je er later op terug kunt komen: als partijen elkaar niet laten uitspreken, dan kun je partijen wijzen op de eerder gemaakte afspraken.

Als TM-er doe je dit niet. Partijen beslissen zelf of ze afspraken willen maken over hoe ze met elkaar omgaan. Als ze geen afspraken willen maken hierover dan is dat prima. Willen ze dat wel, dan mogen ze nadenken over welke afspraken ze willen maken.
Bij TM wordt niet teruggegrepen op een afspraak als partijen elkaar niet uit laten spreken. Ook niet als ze de afspraak wel hebben gemaakt. Wat een TM-er wel doet, is reflecteren op wat hij of zij ziet. Hierdoor krijgen partijen inzicht in hun gedrag, waardoor het gedrag kan veranderen.

Waar draait het in TM om?

Een conflict gaat vaak gepaard met emoties als boosheid, verdriet of angst. Deze emoties hebben invloed op partijen en de manier waarop zij handelen. Je kunt niet meer voorspellen hoe de ander gaat reageren. Dit brengt onzekerheid met zich mee waardoor je zelfvertrouwen wordt beïnvloedt.

Dat is waar TM zich als eerste op richt. Binnen de TM gebruiken we hiervoor het woord empowerment. Het eerste doel van TM is het vergroten van empowerment. Een gebrek aan empowerment kun je herkennen aan de volgende voorbeeldzinnetjes:

• ‘Ik weet het niet…’
• ‘Ik begrijp gewoon niet waarom…’
• ‘Ik zie niet in wat ik daaraan kan doen…’

Als mensen weer in hun kracht staan (empowerment is hersteld), dan komt er ruimte voor de ander. Binnen TM noem je dat recognition.
Een gebrek aan recognition is ook te herkennen, bijvoorbeeld aan de volgende zinnen:

• ‘Maak je je daar nou zo druk over?’
• ‘Kun je nou nooit eens…’
• ‘Zoals ik al eerder gezegd heb…’

Het zijn tekenen van onvermogen voor erkenning of begrip van de ander. Alles is gericht op wat de ander niet goed heeft gedaan of nog steeds niet goed doet.

Oplossing van het conflict volgt

Doordat de empowerment is hersteld en er steeds meer ruimte komt voor de ander (recognition), herstelt de communicatie tussen partijen. Je zult vaker zinnen horen als:

• ‘ik zou graag willen dat…’
• ‘Misschien zouden we dat op die manier kunnen proberen…’

Wanneer partijen dit weer kunnen, volgt de oplossing meestal vanzelf.

De lengte van dit proces is afhankelijk van de situatie en partijen, maar de gemiddelde Transformatieve Mediation duurt even lang als een ‘gangbare’ mediation.

Bron: Reflecties, transformatieve mediation in de praktijk, door Transformatieve Mediation Groep Amsterdam en Carol V. Bloom

Andere artikelen van Deliana van der Meer zijn:

• Ben jij een gever, een nemer of een uitruiler

(Taalfoutje gezien? Meld het dan. Alvast bedankt!)

Volg Sophia Magazine op Bloglovin of ontvang voortaan een melding in je mailbox als er een artikel verschijnt. Hoe? Door een – gratis – abonnement op Sophia Magazine te nemen: laat rechts bovenaan deze pagina je e-mailadres achter!