Recensie Kamphoofd tegen wil en dank – Elly Campioni-Soeters

Het boek ‘Kamphoofd tegen wil en dank’ vertelt het verhaal van een “vergeten oorlogsheldin” gebaseerd op haar handgeschreven manuscript dat decennialang in een kast lag.

Nachtmerries

Elly Campioni-Soeters (1907-1985) kreeg begin jaren zeventig terugkerende nachtmerries over haar kamptijd in Nederlands-Indië. Op doktersadvies besloot ze haar oorlogsherinneringen op te schrijven. Het werkte en verloste haar van de akelige dromen. Maar het manuscript verdween in een kast, en bleef daar.

Leiding

Tachtig jaar na het begin van haar Japanse internering, in najaar 1942, kan Nederland eindelijk kennisnemen van haar relaas. Elly Campioni werd in juli 1943 kamphoofd van Jappenkamp Grogol bij Batavia (Jakarta), waar ze de leiding had over ruim achthonderd vrouwen en kinderen.

Niet bang

Volgens een ooggetuige was ze een kordate “dame”, een “bemiddelaarster en niet bang uitgevallen”. Ze stelde zich meermalen als een ‘duivelin’ op tegenover de Japanners, en kreeg zo het nodige gedaan. Ondanks het eenzijdige voedsel leed er nooit iemand honger in kamp Grogol, en stierven slechts weinigen. Ook wist Elly Campioni door handig optreden te voorkomen dat vrouwen werden afgevoerd naar de Japanse legerbordelen als ‘troostmeisje’.

Dochter

Elly Campioni worstelde tijdens, en na de oorlog met de vraag of ze haar kinderen niet tekort gedaan had tijdens de kamptijd. In een interview, dat is toegevoegd aan het boek, geeft dochter Els Algie-Campioni (1931) haar actuele visie op die vraag.

Erkenning

Nooit kreeg Elly Campioni de erkenning die haar toekwam. Nooit ontving ze een “eremedaille”, van welke soort dan ook. Om over een straatnaam maar te zwijgen. Daarom heeft Elsedien de Groot het manuscript van Elly Campioni uitgewerkt en uitgegeven in een boek.

Leeservaring

Elsedien de Groot benaderde mij of ik dit boek wilde lezen en recenseren. Mijn hartelijke dank daarvoor.

Over de tweede wereldoorlog is al veel geschreven. Ik heb diverse boeken gelezen over de vernietigingskampen van de nazi’s. Over de Jappenkampen wist ik eigenlijk niets. Toen ik het aanbod kreeg om dit boek te lezen en te recenseren vond ik dat natuurlijk zeer interessant.

Uitleg

Het boek begint met een verantwoording van Elsedien de Groot met uitleg waarom het is geschreven. Daarna volgt het interview met Els Algie-Campioni, de dochter van Elly Campioni-Soeters. Dit is een mooie aanloop naar het ooggetuigenverslag van Elly als kamphoofd van een jappenkamp.

Dagboek

Het verhaal leest als een soort dagboek. Niet per dag, maar per tijdsperiode en ingedeeld naar een ervaring met betrekking tot een onderwerp. Elly vertelt hoe dingen verliepen en hoe ze in situaties gehandeld heeft en welke gevolgen dat had. Zo nu en dan worden Indonesische woorden gebruikt die in de kantlijn vertaald zijn zodat het goed te begrijpen is.

Menswaardiger

Iedereen weet wat voor ellende er in de nazi vernietigingskampen heeft afgespeeld. Als ik een vergelijking daarmee maak met dit verhaal, dan komt een jappenkamp een stuk “menswaardiger” over. Je komt dan ook geen beschrijving van wreedheden tegen in dit boek waardoor het niet al te zwaar is om te lezen. Het blijft natuurlijk een heftig onderwerp dus het is ook geen boek dat je in een ruk uit leest. Het geheel geeft een goede indruk hoe het leven in de jappenkampen verliep. Ook laat Elly een hoop moed zien en probeert ze overal het goede uit te halen.

Illustratie

Het boek heeft enkele foto’s en tekeningen ter illustratie. Achterin het boek is een tijdlijn opgenomen. Een kort en bondig overzicht wat als naslag of samenvatting kan dienen.

Kamphoofd tegen wil en dank geeft een kijkje in een belangrijk stuk geschiedenis. Een duidelijk geschreven ooggetuigenverslag.

Algemene Informatie

Titel: Kamphoofd tegen wil en dank

Auteur: Elly Campioni-Soeters (uitgewerkt door Elsedien de Groot)

Uitgeverij: Flamingo Management BV

Jaar van uitgifte: 2022

Genre: geschiedenis, non fictie

ISBN: 9789076161174