Wie er op googelt zal heel wat rouwende dieren tegenkomen (waarschuwing: dit is niet voor tere zieltjes). Beroemd zijn de verschillende beelden van olifanten die afscheid nemen van een overleden groepsgenoot. Of van apen. Vooral als het een jong dier betreft, zijn dat heel ontroerende beelden.Maar ook bij honden is dit een bekend verschijnsel. Zo had Willem van Oranje (Willem de Zwijger) een hondje dat volgens de overlevering na de moord op zijn baas zijn graf niet meer wilde verlaten en stierf van verdriet. Het dier werd dan ook op het praalgraf afgebeeld.

Recenter is het verhaal van Hatchiko, de Japanse akitahond die in 1924 werd gekocht door professor Hidesaburo Ueno, die op de universiteit van Tokyo werkte. ‘s Ochtends bracht Hatchiko Ueno naar het station, ‘s middags haalde hij zijn baasje weer op, tot die in mei 1925 op de universiteit aan een hartstilstand bezweek.

De trouwe hond kreeg een nieuwe baas, maar ontsnapte steeds en keerde altijd terug naar het station, tot zijn eigen dood in maart 1935. Hij werd het symbool van trouw. Zijn lichaam werd opgezet, hij kreeg een standbeeld en er werden twee films over zijn leven gemaakt, waaronder een ver-Amerikaniseerde versie met Richard Gere.

Niet elk dier rouwt. Ik heb een kat meegemaakt die eigenlijk wel blij was dat hij het rijk weer alleen had. Mijn vorige honden reageerden amper op het afscheid van de katten. Maar toch heb ik zelf ook een paar opmerkelijke stukjes rouw bij dieren meegemaakt.

Zo hadden we ooit Chica, een levendig caviadame die van 2010 tot 2016 bij ons woonde. Een cavia? Ja, cavia’s zijn gevoelige, sociale dieren en kunnen erg van slag raken als er een maatje wegvalt. Chica was daar heel gevoelig voor.

Ze kwam als kleintje bij ons wonen en deelde de kooi met Blackie. Toen ik op een dag thuis kwam, liep Chica luid piepend en zeer opgewonden door de kooi. Tegelijkertijd realiseerde ik me dat Blackie wel héél erg stil was! Die was plotseling overleden. Chica was aanvankelijk erg onrustig, vervolgens werd ze juist ongewoon stil en ze at zelfs minder (wat gevaarlijk kan zijn voor cavia’s). Pas toen ik een nieuw vriendinnetje bij haar zette, was het goed en leek Blackie vergeten.

Dat vriendinnetje stierf een paar jaar later, toen Chica al een dame op leeftijd was. Ze was weer helemaal van slag en ik vreesde zelfs voor haar leven, zo stil werd ze. Gelukkig kon ik na wat zoeken weer een nieuw maatje vinden, waar ze het prima mee kon vinden, tot Chica zelf op tamelijk hoge leeftijd het tijdelijke met het eeuwige verwisselde. De (inmiddels weer drie) overgebleven cavia’s werden erg onrustig en sleepten telkens Chica’s oude slaaphokje door de kooi, tot ik die eruit haalde en goed schoonmaakte. Toen was het goed.

Ik moest naar de boerderij aan de andere kant van de dijk om iemand te waarschuwen, maar toen ik weg wilde lopen, kwam het duwende schaap weer naar me toe gelopen. Tja, en wat doe je dan? Daar stond ik, midden in een weitje in de uiterwaarden van de IJssel, een schaap gerust te stellen: ‘Rustig maar, het komt goed, ik ga iemand halen, maak je geen zorgen.’

Gelukkig trof ik snel iemand die de eigenaar van de schapen kende en hem ging bellen. Terwijl ik nog even wachtte op bevestiging dat die persoon onderweg was, zag ik de paniek bij het tweede schaap toeslaan. Weer duwen met de kop, daarna met de poot. Het porren ging over in schoppen. Alsof het wilde zeggen: ‘Word wakker, kom op, dit zijn geen grappen meer!’

Ik moest denken aan de filmpjes van rouwende olifanten en aapjes… Rouw bij dieren, het is fascinerend én ontroerend.

Marijke Schipper