respect

Begrip en respect voor elkaar

Het is zo simpel. Wij mensen zijn allemaal van nature goed. Ondanks dat niet iedereen het met deze stelling eens is, weiger ik anders te geloven. Waarom dan toch al die onrust en ruzie in de wereld? Met een beetje begrip en respect voor elkaar moet het toch een keertje lukken?

Angst voor gevaar

Het heeft vooral te maken met angst. Angst voor dat wat we niet kennen. Het anders zijn dan wij gewend zijn. En dat is eng. Misschien is het zelfs gevaarlijk. Dus gebruiken we alle middelen die we kennen om ons hier tegen te beschermen.

Onbegrip

Een aantal jaren geleden hoorde ik het volgende verhaal: Een moeder met haar vier-jarige zoontje loopt bij de winkel Xenos naar binnen. Het jochie roept luidkeels: ‘Mama, het stinkt hier naar Marokkanen!’ Waarop de kassamevrouw (van Marokkaanse afkomst) kwaad reageert naar de moeder met de woorden: ‘Mevrouw, u mag uw zoontje wel eens beter opvoeden.’ Moeder grijpt haar zoontje en loopt snel met een vuurrood hoofd de winkel uit.

Gemiste kans voor begrip en respect

Ik snap de reactie van beiden. Maar wat een gemiste kans om elkaar te begrijpen. Want had die moeder het moment maar aangegrepen om uit te leggen waarom haar zoontje zo reageerde. Als ze daar de kans voor had gekregen bij de winkeldame, dan was er wederzijds begrip ontstaan en wellicht ook respect naar elkaar.

Anders is leuk

Het jochie had een beste vriend, die met zijn familie uit Marokko naar Nederland was verhuisd. Hij kwam daar graag spelen, want de familie was ‘anders’ dan bij hem thuis. Kinderen staan open voor ‘anders’. De mama van zijn vriendje is heel lief en geeft hem snoepjes die hij lekker vindt en thuis niet krijgt. Hij heeft altijd reuze lol met zijn vriendje.

Stinken of ruiken

Dat hij het verschil nog niet goed kent tussen de werkwoorden stinken en ruiken zou vanzelf wel een keertje goedkomen als hij op de ‘grote’ school zat. Maar nu vond hij alles nog lekker ‘stinken’. Hij stapt op een dag met zijn mama een winkel binnen waar het exotisch ruikt. Naar kruiden die zij niet gebruikt.

Begrip en respect voor elkaar

Het doet hem een beetje denken aan het huis van zijn vriendje. Hij herkent de gezelligheid van zijn vriendje thuis en roept enthousiast dat de winkel ‘naar Marokkanen stinkt’. Zou de winkelmevrouw hetzelfde hebben gereageerd als ze de achtergrond geweten zou hebben?

Discriminatie

Een ander verhaal heb ik zelf mee mogen maken. Het was in de sinterklaastijd en er was veel te doen over discriminatie. De hele zwartepietendiscussie was volop aan de gang en iedereen voelde zich aangevallen. Op de markt in onze stad liep een sinterklaas met een aantal pieten. Deze sinterklaas gaf iedereen een hand, luidkeels verkondigend dat hij geen onderscheid maakte tussen wit of zwart of paars of geel.

Sint op de markt

Zijn oog valt op een viskraam waar een aantal jonge verkopers druk bezig zijn vis te verkopen. Er staat een jongen van Aziatische afkomst tussen. Ik zie de blik boven de baard verschijnen en denk: ‘oh jee’. En ja hoor, onze sint loopt met flinke passen naar de kraam. Iedereen ontwijkend hengelt hij naar de hand van de niets vermoedende Aziatische man.

De goedbedoelende goedheiligman

‘Zoals deze meneer,’ roept hij. ‘Geef ik hem geen hand omdat hij een Chinees is? Natuurlijk niet. Hij hoort er net zo goed bij!’ Ik krimp ineen van plaatsvervangende schaamte. De goedheiligman bedoelt het zo goed. De arme visverkoper snapt er niets van. Hij heeft alle vurige betogen van deze sint niet gehoord en meegekregen. Hij was druk bezig vis te verkopen. Zeer waarschijnlijk is hij in Nederland geboren en komen zijn vroege voorouders uit Korea of Thailand.

Goed voorbeeld van hoe het niet moet

De man is veel te beleefd om tegen de sint in te gaan. Hij snapt er duidelijk niets van. Maar degene die het echt niet door heeft is de sint zelf. Door zijn gedrag deed hij precies wat hij verkondigde zo te haten. Zijn woorden waren ongelukkig gekozen, maar het ergste was dat hij de collega’s van de verkoper totaal negeerde en geen hand gaf. Hij koos juist deze meneer uit vanwege zijn uiterlijk. Onbewust en zeker onbedoeld werd hij het voorbeeld van discriminatie.

We zijn best lief

Vaak is het namelijk totaal niet onze bedoeling te discrimineren. Wij willen geen andere mensen kwetsen. In tegendeel. We zijn best aardig en lief met z’n allen. Maar soms is het lastig wat je wel en wat je niet mag zeggen. Ik hoor oudere mensen nog ‘neger’ zeggen, als ze iemand aan willen duiden met een donkere huidskleur. Dat dit in deze tijd niet meer mag snappen ze niet. Ze bedoelen er niets negatiefs mee.

Mag ik af en toe een beetje zwart zijn?

Ik woonde een tijd in Amerika toen Denzel Washington als knapste man van de wereld werd uitgeroepen door een voornaam weekblad. Hij stond op de voorkant van het tijdschrift. Er waren twee jonge Afrikaans-Amerikaanse meiden in mijn winkel die het hier duidelijk helemaal mee eens waren. Ik was het ook met ze eens dus ik deed een beetje mee. Ik vond (en vind) hem, buiten een geweldige acteur, erg leuk om te zien. Zodra ik me er echter mee ging bemoeien merkte ik direct een kilte. Hij was ‘van hun’ en het was ongepast voor een blanke meid als ik dat ik hem net zo leuk vond als zij.

Een beetje meer begrip en respect voor elkaar

Ik kan er een heel boek over schrijven. Discriminatie, onbegrip en angst zijn onderwerpen die nog lang de wereld niet uit zijn en waarschijnlijk altijd zullen blijven. Toch weet ik dat we een heel stuk dichter bij elkaar komen als we proberen de ander een beetje te begrijpen. En raken we dan nog niet alle angst voor het onbekende kwijt, laten we elkaar dan in ieder geval respecteren. Laat de ander in zijn/haar waarde. De wereld wordt er een heel stuk vrolijker door.

Hebben jullie wel eens iets ‘discriminerends’ meegemaakt? Bestaat er nog discriminatie in Nederland? Reacties zijn welkom!