Ze zijn al jarenlang ontzettend populair. Binnen de zogenaamde zelfhulpindustrie zijn er ontelbaar veel boeken verschenen over positief denken waarbij de lezer wordt geadviseerd aan de slag te gaan met affirmaties. Er zijn zogenaamde zelfhulpgoeroes die hier wereldberoemd en steenrijk mee zijn geworden. Ik noem een Louise Hay en een Tony Robbins.

Denk positief en creëer de door jouw gewenste realiteit

Controleer je gedachten, blijf positief en je creëert de door jouw gewenste realiteit, dat is de gedachte erachter. Klinkt fantastisch, maar het werkt niet. Niet altijd en niet voor iedereen. Begrijp me niet verkeerd, ik ben niet tegen affirmaties en ook ik heb ze gedaan. Maar het is niet zo simpel, zoals sommigen het laten klinken. Je moet weten hoe en wanneer je ze kunt toepassen en wanneer vooral niet.

Affirmaties kunnen ook averechts werken

Uit diverse onderzoeken blijkt dat positief denken en het doen van affirmaties niet alleen maar positieve effecten hebben. Ze hebben vooral invloed op ons gevoel en niet zozeer op onze prestaties. En daar kan het mis gaan. Zo toont het onderzoek van de Canadese onderzoeker Joanne Wood aan dat affirmaties bij mensen met een laag zelfbeeld averechts werken.

En je gevoel dan?

Vaak worden affirmaties gedaan, omdat we iets willen wat we niet hebben. Die droombaan, meer omzet of maatje 36. Of andersom: we hebben last van iets waar we vanaf willen. Stel: je voelt je onzeker over iets en je wilt graag meer zelfvertrouwen. Nu kan je gerust elke dag honderd keer hardop voor de spiegel tegen jezelf zeggen: ‘Ik kan het!’ of ‘Ik ben vol zelfvertrouwen!’ maar dat gevoel van onzekerheid verdwijnt daardoor niet. Je kan affirmeren tot je een ons weegt, maar daarmee kan je een vervelend gevoel, wat het ook is, niet omkeren tot het positief tegenovergestelde. Hoe je je voelt, is totaal incongruent met je affirmatie. Dat blijft onbewust toch knagen en energie vreten. Hoe groter die kloof wordt, hoe slechter jij je gaat voelen. Je gaat namelijk voorbij aan het gevoel en daar zit ‘m de crux. Dat gevoel dat je vervelend vindt, of dat nou angst, verdriet, schaamte of wat dan ook is, dat heb je niet voor niks. Dat komt ergens vandaan en dat vraagt je aandacht.

Moet het altijd leuk en vrolijk zijn?

Dat is ook één van mijn bezwaren tegen affirmaties: alsof de minder leuke gevoelens er niet mogen zijn. Alsof het altijd leuk en vrolijk moet. Ze zijn er juist met een reden en je kan ze zien als aanknopingspunten. Door er aandacht voor te hebben en er zonder oordeel naar te kijken, kan je een schat aan bruikbare informatie verkrijgen.

Accepteer dat negatieve emoties erbij horen

Dat gaat niet vanzelf, je moet er wel wat moeite voor doen en je kan dit eventueel met behulp van een coach doen. Accepteer wat je voelt, hoe vervelend ook. Duw het niet weg, maar durf het te onderzoeken. Wees nieuwsgierig: waar in je lijf zit het gevoel, hoe voelt het precies? Is het een warm of koud gevoel? Beweegt het of zit het op één plek? Hoe groot is het, welke vorm kun je er in ontdekken?

Vervolgens kan je als het ware in gesprek gaan met je gevoel. Wat heeft dit gevoel nodig, wat kan het je vertellen? Dit is een proces dat tijd kost, maar het biedt je belangrijke inzichten en je wijst jezelf en je gevoel niet af, wat je met affirmeren wel doet. Bovendien kan je zo je gevoelens transformeren en kan ook jij uiteindelijk een transformatie ondergaan en groeien in je persoonlijke ontwikkeling.

Wanneer werken affirmaties wel?

Affirmaties werken overigens wel goed bij mensen die een gezonde dosis zelfvertrouwen hebben. Dan werken affirmaties juist prima om bijvoorbeeld die marathon te lopen, af te vallen of die promotie te behalen op je werk.

Meeste lezers van zelfhulpboeken zijn niet succesvol geworden

In alle andere gevallen kun je beter de situatie zien en accepteren zoals hij is, hoe vervelend ook. Of je nou angst, schaamte of verdriet ervaart: het is wat het is, heb er geen oordeel over. Relativeren wil ook nog wel eens helpen: ‘Oké, dit is vervelend, maar niet het einde van de wereld.’ Probeer mededogen voor jezelf te hebben en weet dat je niet de enige bent. Er zijn miljoenen mensen die zelfhulpboeken hebben aangeschaft, dus dat zegt genoeg. En we zijn nog steeds niet allemaal miljonair, CEO, slank of een superster, dus dat zegt wat mij betreft ook genoeg.

Bronnen:
Wood, J., Elaine Perunovic, W., & Lee, J. (2009). Positive Self-Statements: Power for Some, Peril for Others. Psychological Science

Wil je meer artikelen van Corry Conen lezen?

• Kun jij een compliment ontvangen? 3 tips!
• Opruimen en omgaan met emoties: wat heb jij allemaal in de kast gestopt?
• Degene die jou het meest in de weg zit ben jij zelf: 5 tips om daar vandaag nog mee te stoppen!
• Zeg jij vaak ja, terwijl het nee is?

(Taalfoutje gezien? Meld het dan. Alvast bedankt!)

Volg Sophia Magazine op Bloglovin of ontvang voortaan een melding in je mailbox als er een artikel verschijnt. Hoe? Door een – gratis – abonnement op Sophia Magazine te nemen: laat rechts bovenaan deze pagina je e-mailadres achter!