Angst

Iedereen is weleens angstig. Dat is natuurlijk en we kunnen er weinig aan doen. Maar als angst je leven gaat beheersen en gaat overnemen dan is er iets anders aan de hand. Het kan allemaal heel begrijpelijk zijn. De dreiging voor oorlog en de daarbij behorende angst is begrijpelijk.

Weinigen

Ik denk dat er weinig mensen onder ons zijn die het allemaal maar een beetje van zich af kunnen laten glijden. Stiekem denk je ook: ‘Maar wat als het dichter in de buurt komt?’ Mijn moeder heeft de tweede wereldoorlog meegemaakt. Ze was klein, maar zich wel bewust van wat er om haar heen gebeurde. Ze is nu nog bang voor zware vliegtuigen, of harde knallen.

Begrijpelijk

Heel begrijpelijk. Gelukkig is het niet zo erg dat ze daardoor niet ‘vrij’ kan leven. Maar in hoeverre kunnen slechte ervaringen de rest van je leven beïnvloeden? Ik ben geen psycholoog, maar heb verschillende vrienden die dit wel zijn. Ook weet ik vanuit mijn omgeving dat een angst kan veranderen in een trauma, waar je de rest van je leven last van kunt hebben.

Flexibel

Ik dacht hieraan toen ik een stukje in de krant las over Oekraïense kinderen die hier in Nederland naar school gaan. Ze zijn 11 jaar en hebben dagenlang moeten vluchten voor hun leven. Ze hebben bommen zien vallen, ze hebben zoveel geweld gezien dat ze dit hun hele leven meedragen. Alles wat ze kenden, alles wat ze hadden is weg. Bestaat niet meer.

Tranen

Ik zag bijna tegelijk met het stukje in de krant een huilende brandweerman op het nieuws. Hij was zelf nog amper volwassen. Hij huilde om alle oorlogskinderen. Om alles wat zij nu moeten doorstaan, omdat er geen keuze is. Ik huilde met hem mee. Ja, ik huil best gauw. Ik raak gauw ontroerd. Maar dit is TE verschrikkelijk om die pijn niet diep in je hart te voelen.

Terug naar school

En dan staan er foto’s van 11-jarigen in de krant. Ze kennen de Nederlandse taal niet, maar ze hebben vriendjes en vriendinnetjes. Samen maken ze een kunstproject. De juf probeert met handen en voeten en een woordje Engels uit te leggen dat ze helemaal hun eigen creativiteit mogen gebruiken.

Pardon?

En dan gaat ineens het brandalarm af. Een onverwachte brandoefening. Welke … verzint zoiets op die eerste dag in zo’n vreemde school voor zoveel vluchtelingetjes? Gelukkig waren er juffen en meesters die de boel in de hand hielden en de kinderen gauw vertelden dat, ‘Nee, er is hier geen oorlog. Je bent hier veilig.’

Eind van de dag

Aan het eind van de dag worden de kinderen opgewacht door angstige, zenuwachtige moeders en oma’s. ‘Hoe was het vandaag op school?’ Het antwoord was hetzelfde van Oekraïense kinderen en van hun Nederlandse vriendjes. ‘Het was een geweldig cadeau. Een hemel op aarde. We hebben zoveel plezier gehad. We mochten heel even die oorlog vergeten.’

Angst

Soms is angst niet te vermijden. Dan moet je gewoon even je angst de vrije loop laten. Zoals mijn goede vriend Tom Crum eens zei: F.E.A.R staat voor F..k Everything And Run. Maar als je uitgerend bent en je weet niet meer waar je heen moet, weet dan dat er een wereld om je heen staat met mensen die je willen helpen. Dit geldt niet alleen voor vluchtelingen, maar ook voor diegenen die het leven zo zwart zien dat er geen uitweg lijkt. Sommige mensen lijken hun menselijkheid een beetje kwijt te zijn. Zullen we proberen iedereen weer te laten weten wat het betekent? Mens zijn. Ons zijn.