Herdenking

Afgelopen zondag was er een speciale herdenking in de kerk voor alle mensen die het afgelopen jaar zijn overleden. Mijn moeder was er een van en we waren met (bijna) de hele familie aanwezig. Zo tegen het einde van het jaar is het een mooi ritueel om stil te staan en te herdenken wat er allemaal gebeurd is de afgelopen tijd.

Samen

De kerk zat stampvol, er was een koor aanwezig en er werd speciale aandacht gegeven aan alle mensen die iemand verloren hebben. ‘De kerken lopen leeg’, hoor ik vaak om me heen. Ik ben zelf niet zo’n trouwe kerkganger. Mijn bed is lekker warm op zondagochtend en er is altijd nog zoveel anders te doen. Voor zo’n herdenking maak ik graag tijd. Toch is ‘onze’ kerk nooit leeg. Iedereen is blij en dankbaar om een keer in de week samen te zijn.

Genoeg

Dat is eigenlijk al genoeg, denk ik bij mezelf, wanneer ik het gezin uit Ghana ontdek. De vorige keer heb ik uitgebreid met ze gesproken. Hij spreekt een beetje Nederlands, zijn vrouw niets. Toch zijn ze er. Wat hebben ze eraan? Na de dienst komen ze vrolijk op ons af. Breed glimlachend vertellen ze beiden dat het zo fijn is om samen te zijn. Om ergens bij te horen.

Thuis

De dienst stond in het teken van thuis zijn, van ergens bij horen. De stamboom van Jezus werd opgelezen. Maar liefst 77 namen werden genoemd. Iedereen zat op het laatst te schuiven en een beetje te grinniken. Was het nu nog niet afgelopen met die lijst? Er kwam nog een hele opsomming: ‘Zoon van die.., zoon van die..’ Het had een bedoeling. Want uiteindelijk komen we allemaal uit bij die ene vader: Adam, zoon van God.

Uitslag

Ondanks de uitslag van de verkiezingen zijn wij allemaal familie. Horen we allemaal bij elkaar. We leiden onze afkomst legaal af van die ene persoon: Adam, zoon van God. Wij zijn allemaal kinderen van God, of hoe je Hem of Haar of Het wil noemen. En welke huidskleur of cultuur er is ontstaan door de jaren heen, ons begin leidt allemaal naar hetzelfde geslacht.

Lijsten

Lijsten met namen. We horen ze vaak op het nieuws, zoveel slachtoffers, zoveel gegijzelden. En er zijn namen. Namen die vaak niet worden genoemd omdat het teveel tijd kost. Er zijn vandaag weer 1000 slachtoffers gevallen. We zijn een getal geworden. Ieder mens heeft een naam. Ieder mens is belangrijk. Er zijn ook mensen die nooit genoemd worden, die nergens op een lijst staan. Ook zij zijn onze familie.

Kaarsen

Er werden kaarsen aangestoken, voor iedere overledene een. De twee jongste kleinzoons staken samen hand in hand de kaars voor hun omi aan. Mijn zus en ik hadden onze armen om elkaar heen terwijl we ernaar keken en mam herdachten, terwijl het koor en de gemeente een mooi lied zongen over hoop en eeuwig leven. Dood is niet dood, we leven verder.

Brandende lichtjes

Er brandden een heleboel kaarsen op het altaar. Iedereen die iemand had verloren mocht daarna naar voren komen om een kaarsje aan te steken als herdenking aan een geliefde die ze verloren hadden. Mijn zus en ik sloten ons aan. Mijn vader kreeg een brandend kaarsje en de eerste man van mijn zus. Terwijl het lied verstomde sprak de dominee nog enkele woorden. Er was nog een kaars die niet aangestoken was. Dit was de kaars voor al die mensen die niet op een lijst staan, wiens naam niet en nooit genoemd is.

Tranen

Tranen brandden in mijn keel. Dit is goed, ook zij horen erbij. Ook zij zijn mijn familie en horen in mijn en onze stamboom thuis. Het was een feest van licht. Er was geen plaats meer voor verdriet. Iedereen hoort erbij, Niemand wordt ooit vergeten, ook al kent niemand je naam meer, je hebt geleefd en zal altijd voortbestaan.