Kunstmest

Ik heb alle begrip voor onze boeren. Echt, het is verschrikkelijk als je niet door ‘mag’ met je familiebedrijf, waar jij, je ouders en misschien je grootouders, jaren je ziel en zaligheid in hebben gestopt. Alleen omdat het klimaat naar z’n grootje gaat, doordat jij kunstmest gebruikt.

Nederland

Toch viel mij van de week iets op. Met alle respect voor onze boeren, hebben ze er in Ghana iets op gevonden. Ten eerste hebben ze, na de teleurstelling en boosheid, vrijwel direct gevraagd: ‘Wat kunnen wij hieraan doen?’. En dat gaat een andere richting op dan hier in Nederland.

Demonstratie

Want zeg heel eerlijk, denkt iemand dat de boerenprotesten en demonstraties werkelijk zin hebben? Het zou moeten, maar ik ben bang dat als ze in Den Haag iets in hun kop hebben wij er met z’n allen weinig meer aan kunnen veranderen. Denk je er anders over? Ga dan alsjeblieft je gang. Ik ben zeker niet tegen demonstreren, zolang het vreedzaam verloopt.

Rusland

In Ghana hebben ze andere ideeën. Dat kwam in eerste instantie niet doordat de regering iets verbood, maar omdat de zakken kunstmest uit Rusland moeten komen. En het zal je niet verbazen dat ze in Rusland nu zeggen: ‘Je bekijkt het maar, van ons krijgen jullie niets.’

Oplossing

Daar hebben de Russen alleen zichzelf mee, want de Gahnezen zijn slimme mensen. Hoe kunnen we verder verbouwen zonder kunstmest? We gaan organisch bemesten! We gebruiken de poep van mens en dier, slaan dit op in grote containers en strooien het over ons land uit.

Wantrouwen

Uiteraard is er eerst wantrouwen. Want we hebben het jaren gedaan met chemisch spul. Dus hoe kan een natuurlijk product ons helpen de oogst te redden? Een boerin wilde het wel proberen. ‘Mijn oogst is anders toch verloren, dus ik wil dat wel proberen,’ was haar logische gedachte. En laat het nu beter werken dan kunstmest!

Fabrieken

Er is op dit moment een fabriek in Ghana die uit z’n voegen barst. Er is ineens een enorme vraag naar natuurlijke mest. En zij zijn de enige die hieraan voldoen. Dus is er een verandering gaande. Er worden binnenkort meer fabrieken geopend. ‘En als we toch bezig zijn met veranderingen, dan maar gelijk radicaal,’ zegt een boer die voor de microfoon verschijnt.

Lachende boer

Hij lacht en vertelt enthousiast dat hij dit seizoen al voorzichtig is begonnen met biologische landbouw. Maar volgend seizoen breidt hij dit fors uit. ‘Ja het is hard weken, maar dat zijn we gewend. En op deze manier draag ik ook een heel klein steentje bij aan de verbetering van de aarde.’ Die aarde waar hij zijn leven aan geeft en waar hij de vruchten van plukt. Niet alleen hij, maar alle mensen in zijn omgeving.

Positief

Ik ben hier zo voor. Ik vind dit zo geweldig positief en inspirerend. In plaats van te blijven hangen in woede en verdriet, zoekt hij met zijn collega’s een oplossing waar iedereen nu iets aan heeft. En zeker ook in de toekomst. En ik weet het, daar hebben onze veeboeren (nog) niet zoveel aan. MAAR, ook voor deze boeren moet er een oplossing te vinden zijn.

Geen verkoop

Geen verkoop van de boerderij, maar een andere manier van aanpakken. Er was al een veehouder in Nederland die de ontlasting van zijn koeien wist te scheiden en zo een schonere manier van werken ontdekte. En ook in Nederland zijn boeren slim. En er werken al veel biologische boeren. Misschien dat we dit kunnen uitbreiden. Vooral als hun bedrijf op de tocht staat.

Demonstratie?

Blijven demonstreren tot het doordringt bij de mensen die de wetten maken? Of de koppen bij elkaar steken en zelf oplossingen bedenken? Wat zou eerder, beter en effectiever werken? Ik kies voor het laatste, maar gelukkig hebben we hier allemaal nog de keuze te reageren hoe we verder willen. Vergeet echter niet dat positiviteit altijd, altijd, meer indruk maakt dan negativiteit.