La Superba – Ilja Leonard Pfeijffer

Enige tijd heb ik zitten nadenken of ik La Superba zou behandelen vandaag of ‘Brieven uit Genua’. Beiden staan hoog op mijn lijstje, zoals overigens alle boeken van de heer Pfeijffer. La Superba wint het, want het is voor mij het beste voorbeeld van supermooi. La Superba betekent letterlijk ‘De Hoogmoedige’, mooi, trots en ongenaakbaar. Het is de bijnaam van de stad Genua, waar de schrijver zo van houdt. Het boek gaat in eerste instantie over het zoeken van een beter leven elders. Iets dat mij nauw aan het hart ligt.

Ook ik

Ook ik was ooit zoekende naar een plek waar ik volledig thuis kon zijn. Om uiteindelijk te vinden dat iedere plek een thuis is. Toch raad ik een ieder aan, mocht je de kans hebben een tijdje ergens anders te verblijven dan waar je geboren bent, dit niet te laten. Ja, het is zelfs de moeite waard om alles en iedereen ervoor op te geven. Al is het alleen om te weten dat je je dromen, je verleden altijd met je meesleept. Waar je ook heen gaat, je kunt je thuis overal vinden.

Rijke immigranten

Nu zijn Ilja en ik een paar rijke immigranten. En daarmee kunnen we ons moeilijk vergelijken met alle duizenden, tienduizenden, misschien wel honderdduizenden immigranten die dagelijks hun leven op het spel zetten om naar het rijke Europa te verhuizen. Zonder iets op zak, omdat ze dat allemaal hebben uitgegeven aan de mensenhandelaren. Met alleen een droom en de druk van de familie op hun schouders verhuizen ze naar het magische Europa.

Europa

Waar de straten belegd zijn met goud, waar iedereen zo rijk is dat ze allemaal in een mooi huis wonen, een horloge hebben en iedere avond vlees kunnen eten. De droom wordt steeds mooier afgespiegeld. En geef ze eens ongelijk? De interessante, humoristische, gesprekken die Ilja voert met verschillende immigranten in zijn stad Genua, doen je de ogen openen met welke beelden deze mensen naar een nieuwe toekomst kijken. Oh, wij oordelen graag over al die ‘gelukszoekers’, die hierheen komen om hun hand op te houden. Die ‘ons werk’ van ons afpakken en praat me niet van al onze huizen!

Hoofddoeken

‘Nog meer hoofddoeken in ons rijke land,’ verzuchten wij. Zonder ons maar een seconde te verdiepen in hun verhaal en hun leven. ‘Zij moeten zich aanpassen aan ons leven, wanneer ze hierheen komen.’ En natuurlijk, ik begrijp het. Ik begrijp de frustratie wanneer er weer een heel gezin uit Marokko in een mooi huis komt wonen, terwijl je al jaren op de wachtlijst staat. Toch hoor ik steeds meer nieuws over bedrijven die geen personeel kunnen vinden. Omdat wij niet in fabrieken willen werken voor een mager loon. En niet in een soort kooi, opgebouwd uit loodsen, willen wonen. Een man uit Senegal zou zijn leven willen geven voor die kans.

Begrip

Ik begrijp de moedeloosheid, de moed, het doorzettingsvermogen en de enorme kracht van de mensen die letterlijk hun leven willen geven voor een kleine kans op een baan, op een beetje geld, op een beetje waardigheid in deze wereld. Ook al kan ik me niet voorstellen wat ze daarvoor over hebben. Daarom ben ik blij met boeken als la Superba, waarin geen antwoorden worden gegeven maar wel een andere kijk op een problematiek waar we voorlopig nog niet uit zullen komen met z’n allen. Wat wel duidelijk wordt is dat we het met z’n allen moeten doen.

Niet omheen

Ik kan, en wil er niet omheen, dat het wrange van de situatie is dat er genoeg is voor iedereen. Ja, natuurlijk hebben we een overbevolking op aarde. Maar dat is geen excuus dat de helft van ons in diepe armoede moet leven. Alleen omdat die mensen toevallig ergens anders geboren zijn. Op een plek die de rijken eerst hebben leeggeroofd. ‘Dat is geschiedenis, daar hebben we het nu niet meer over.’ Lekker makkelijk. Laat ze het maar uitzoeken daar op hun dorre, droge stukje grond. Moeten ze daarom met z’n allen massaal naar het noorden trekken? Misschien, maar uiteindelijk is dat ook niet de ideale oplossing.

Gelijkheid

Het is zo ongelooflijk eenvoudig dat ik me schaam, als mens, dat we er nog steeds niet uit kunnen komen met z’n allen. Als er meer dan voldoende geld, grondstoffen en voedsel is om ieder mens op aarde van de basis-levensbehoeften te voorzien, waarom gebeurt dit dan nog steeds niet? Omdat er nog steeds een te groot verschil is tussen rijk en arm. Omdat er nog mensen zijn die een huis kopen van 101 miljoen dollar(!). Vorige week verkocht in Aspen. En een auto laten bouwen van 80 miljoen dollar. Omdat een auto van de helft niet goed genoeg is.

Makkelijk

Ik weet ook dat het heel makkelijk is om de vinger te wijzen naar een ander. Ik heb geen miljoen. Dat betekent niet dat ik het niet met minder kan doen. Als ik heel eerlijk ben koop ik ook weleens een paar schoenen die ik helemaal niet nodig heb. Ik vind ze mooi en ik wil ze graag hebben. Om over handtassen maar te zwijgen. Hoeveel handtassen kan een vrouw dragen per keer? Dat bedoel ik, ik heb voor de rest van mijn leven meer dan genoeg.

Humor

Welk, soms moeilijk, onderwerp Ilja Leonard Pfeijffer ook aansnijdt, hij weet dit altijd met een droge humor te doen. Zo worden zijn boeken allesbehalve saai of belerend. Zo zit ik regelmatig te schateren terwijl ik me bijna hiervoor schaam want het gaat eigenlijk over een intriest gegeven. Toch is dat een kunst. Juist door deze manier van schrijven blijven lastige vraagstukken hangen. En denk niet dat een boek van Ilja een ‘niemendalletje’ is. Dat nooit. Zijn prachtige volzinnen zou je willen inlijsten.

Tip

Ook kreeg ik weer een tip mee uit zijn manier van verhaal opbouw. Hij schijnt het boek aan een ‘goede vriend’ te schrijven. Wij komen er ooit achter wie die vriend is. Maar het is een leuke manier om je verhaal te vertellen. Het wordt zo persoonlijker dan dat je het in de derde persoon neerzet. Ik begrijp dat meneer Pfeijffer inmiddels meer dan 50 werken op zijn naam heeft staan, dus ik kan voorlopig nog even doorgaan met volop genieten. La Superba zal ook vast niet mijn laatste recensie zijn van een van zijn boeken.