Onlangs las ik Salam Europa! geschreven door Kader Abdolah. Een toegankelijk geschreven boek, op zijn tijd grappig, avontuurlijk met stof tot nadenken.

Sjeed Djamal is docent oriëntalistiek aan de Universiteit van Amsterdam en is een kwart eeuw geleden uit Iran gevlucht. Als hij in Duitsland een reisdagboek van een Perzische Sjah in handen krijgt, besluit hij deze reis door Europa te volgen. Samen met studente Iris leest en beleeft hij de geschriften van de Sjah en zijn medereizigers. De geschiedenis van Europa openbaart zich voor de twee, maar ook het heden laat hun niet onberoerd. Salam Europa! is een mooie, avontuurlijke en grappige roman over het oude Europa van 1880-1890. Maar ook over het huidige Europa en haar vraagstukken.

Tijdens zijn reis door Europa ontmoet de Sjah verschillende historische personen, die later een grote betekenis in de geschiedenis hebben gehad. Zo ontmoet hij Tolstoj, de tsaar, de keizer van Duitsland en Willem van Oranje. In elk land wordt hij rondgeleid door de nieuwste fabrieken en hij krijgt de nieuwste technische ontwikkelingen te zien. Ook bezoekt de Sjah in elk land wel een wapenfabriek, die op volle toeren draaien. De Sjah beseft dat die wapens eens gebruikt gaan worden.

De Sjah reist met een groot gezelschap en iedereen heeft een eigen plan tijdens die reis. Eén van zijn medereizigers is Banoe, zij is één van de vele vrouwen van de Sjah. Op advies van zijn moeder mocht Banoe niet mee met de reis, maar zij is toch meegereisd. Deze Banoe is in tegenstelling tot de rest van zijn vrouwen zeer zelfstandig. Gaandeweg wordt ook haar agenda duidelijk en ga je steeds meer van haar houden.

 Actualiteit en fictie ontmoeten elkaar in Salam Europa!

Sjeed en de huidige stroom van vluchtelingen uit Syrië volgen ongeveer dezelfde route als de Sjah. Hierdoor verweeft het verleden met de actualiteit en zijn fictie en werkelijkheid soms moeizaam uit elkaar te houden.

In Salam Europa! zijn twee verhaallijnen met elkaar verweven. De reis van de Sjah en de reis van Sjeed en Iris door het huidige Europa. De verhaallijnen zijn goed uit elkaar te houden, doordat de reis van de Sjah wordt verteld in hekajats, dit zijn korte oosterse vertellingen. De reis van Sjeed en Iris is als hoofdstukken genummerd.

Het boek stemt je tot nadenken. Wat is fictie en wat is werkelijkheid? Heeft de Sjah echt al die figuren ontmoet, wat is er waar van de reis van Sjeed en Iris, is Sjeed Djamal Kader Abdolah zelf? Ook ga je jezelf vragen stellen als ‘Hoe kijk ik naar de vluchtelingen en naar alle vraagstukken hierover?’ Of ‘Wat zou je zelf doen in een situatie als in Geldermalsen of Molenbeek?’
Kader Abdolah heeft weer een pareltje afgeleverd. Salam Europa is een roman die vragen oproept, avontuurlijk en op zijn tijd grappig is.

Rest mij niets anders dan af te sluiten met een Perzisch gezegde: ‘Begin met je reis en de weg zelf zal je zeggen hoe je verder moet.’

(Taalfoutje gezien? Meld het dan. Alvast bedankt!)

Volg Sophia Magazine op Bloglovin of ontvang voortaan een melding in je mailbox als er een artikel verschijnt. Hoe? Door een – gratis – abonnement op Sophia Magazine te nemen: laat rechts bovenaan deze pagina je e-mailadres achter!