Recensie Het verborgen leven van bomen – Peter Wohlleben

Bomen zijn mijn vriendjes. Een van mijn eerste herinneringen was dat ik altijd speelde bij en in de grote boom. Hier leerde ik op mijn manier, het leven van bomen ontdekken. Een beuk, van al honderden jaren oud, stond op het hoekje van de straat en zijn wortels waren een gedeelte boven de grond zichtbaar. Hierdoor ontstonden ‘kamertjes’ voor de kabouters die er woonden.

Eenzaam

Na het lezen van dit boek, besef ik dat de beuk heel eenzaam moet zijn geweest. Een beuk voelt zich het prettigst met veel van zijn soortgenoten om zich heen. Ook vindt hij andere boomsoorten wel aardig. Maar alleen? Nee. Dat is een eenzaam leven geweest. Op den duur moest hij omgekapt worden. Volgens de gemeente was hij dood.

Petitie

Ik weet dat er een petitie kwam en ik daar zeker aan heb meegewerkt. Mijn boom mocht nooit weg. Dat hij ‘dood’ zou zijn, geloofde niemand. Er moest een extra parkeerplaats komen. Inmiddels is de boom al jaren geleden omgehakt en is die parkeerplaats er inderdaad gekomen.

Verplicht leesvoer

Daarom alleen al zou ik dit boek aan willen bevelen als verplicht leesvoer. Want wat weten wij nog weinig van de boom. Van welke boom dan ook. En hoe ze leven, voelen en communiceren met elkaar. Daar gebruiken ze heel veel ander leven voor. Insecten, planten, zwammen, noem maar op. Alleen de mens is zo hardhorend en slechtziend dat wij doof, blind en stom zijn wat betreft de natuur om ons heen.

Verbaasd

Ik heb het boek met verbazing en met een lach en een traan gelezen. Nu nog meer dan voorheen kijk ik met bewondering en empathie naar die grote reuzen. Ik zal nooit meer onnadenkend zomaar een hartje of initialen kerven in een boomstam. En ik zal ze blijven knuffelen.

Radiogolven

Het stukje wat me het meest verbaasd heeft, denk ik, is dat bomen geluid maken. Alleen is de frequentie voor ons niet zomaar te horen. Wij hebben er speciale apparatuur voor nodig. Ze kraken en ritselen. Nee, niet alleen door de wind. Ze doen dit binnenin hun stam. Zo geven ze seintjes door van de kroon naar de wortels en omgekeerd. Als er een tak afbreekt of wordt gesnoeid, schreeuwt de boom het uit van de pijn. Dit kunnen we waarnemen door de apparatuur. Aacchhhh…

Dorst

Ook als er een hete zomer is geweest zullen ze ‘roepen’ om water. Dat wij dit niet horen is wellicht onze eigen schuld. Maar hoe zit het dan als ze hun bladeren verliezen? Doet dat geen pijn? Nee. Want de boom is zo slim om tegen het eind van de zomer zijn takken af te sluiten voor een winterslaap. Daardoor komt er geen voedsel meer bij de blaadjes en wordt dit voedsel bewaard voor de lange wintermaanden. Om in de lente weer vol energie nieuw voedsel op te zuigen en de takken weer open te zetten voor nieuw blad.

Peter Wohlleben

Peter is een 57 jarige ecoloog en boswachter. Hij heeft ruim 20 jaar als boswachter de natuur van dichtbij kunnen bestuderen. Om zich de laatste jaren door schrijven in te zetten voor belangstelling en begrip van de mens voor de natuur. En wel een natuur waarin de bomen op hun eigen wijze kunnen groeien en leven. Oerbossen hebben zijn grote voorkeur. Hij probeert door zijn boeken en lezingen de mens dichter bij deze natuur te brengen. Wij kunnen veel van hem en van de natuur leren.