leren

Tolerant Nederland

We denken nog steeds een tolerant Nederland te hebben. Zo staan we immers bekend over de hele wereld? Maar is dit nog zo? En wat is er veranderd? Ik heb zomaar wat gedachten hierover die ik graag met jullie wil delen. Zoals altijd zijn wij heel benieuwd naar jullie meningen en reacties. Dus schroom niet om ook jullie gedachten hierover te delen.

Gemakkelijk

Het is vrij gemakkelijk tolerant te zijn als alles in ons straatje past. Jarenlang ging het goed. We woonden met z’n allen in een prachtig klein landje aan de Noordzee. We kenden onze buren en al was er weleens iets, we hadden allemaal dezelfde huidskleur en we woonden vaak samen in een gemeenschap met hetzelfde geloof en dezelfde normen en waarden. Doe vooral niets wat een ander ook niet doet. Dan pas je in het profiel van een hardwerkende, sociaal voelende (maar niet teveel), oplettende Nederlandse burger.

Verschil

Pas toen er hier mensen kwamen wonen die er net iets anders uitzagen dan wij werd het lastiger. Ik kan me herinneren dat mijn vader boekhouder was bij een groot bedrijf waar ze de eerste gastarbeiders in dienst namen. De heren kwamen uit Marokko. Mijn vader kreeg bij zijn overplaatsing een prachtig handwerk bordje van koper van een van de Marokkaanse werknemers. Een heel aardige man die zich goed aanpaste aan ons systeem.

Teveel

Maar al gauw kwamen er meer en meer gastarbeiders en we werden bang. Want ze namen niet alleen hun hele gezin mee maar ook hun gewoonten en hun andere zienswijze. In plaats van dat wij dit omarmden en het als een kans zagen om van elkaar te leren wilden wij er niets mee te maken hebben. Zij komen hier dus moeten ze zich gedragen als Nederlander. We wilden nog best tolerant zijn als ze zich maar net zo gedroegen als wij en zich zo snel mogelijk aanpasten aan wat wij hier gewoon zijn.

Angst

Dit alles komt natuurlijk voort uit een angst voor het onbekende. En de angst dat ‘zij’ het overnemen van ‘ons’. En dat mag nooit, nee nooit, gebeuren. Wat als we onze identiteit zouden kwijtraken. Wie zijn wij dan nog? En hoe meer wij geconfronteerd worden met anderen, hoe enger het is. Ik heb jarenlang als vrijwilliger gewerkt bij een stichting die een bordje in de woonkamer had hangen. Daarop stond: ‘There are no strangers here, only friends we haven’t met yet.’ Ofwel ‘Wij kennen hier geen vreemden, alleen vrienden die we nog niet eerder mochten ontmoeten.’

Aanpassing

Maar dat vergt ook een aanpassing van onze kant en dat gaat ons net iets te ver. Zij komen tenslotte hier wonen, dus zullen ze zich aan moeten passen naar onze maatstaven. Of die nu wel of niet zo goed zijn, het is het enige dat we kennen en dus zijn ze per definitie goed. ‘Daar gaat weer zo’n hoofddoek,’ hoor ik vaak. Niemand haalde het in zijn/haar hoofd dit te roepen toen mijn moeder een hoofddoek droeg in de jaren ’60/’70. Zij had wild haar, dat heb ik van haar geërfd, en wilde dit graag uit haar gezicht houden. Nu is het een standaard uitdrukking geworden voor moslima, die hun haar bedekken.

Opvallend

Zijn we in een andere stad valt het soms op of er wel of niet veel ‘hoofddoeken’ lopen. Zijn we nog steeds een tolerant Nederland? Welnee, allang niet meer. Zijn alle ‘buitenlanders’ slecht? Natuurlijk niet. Maar toch. Ze vallen op en voor ons, als Nederlander, is dit zo’n beetje het ergste dat je kunt doen. Wat je ook doet of wil, val nooit op! Kleed je je iets ander dan een ander, dan hoor je hier niet thuis. Spreek je een andere taal? Dan moet je toch vooral meteen Nederlands leren, anders hoor je er niet bij. Eet je geen hutspot, maar een curry dan stink je en hoeven we je niet.

Buitenland

Passen wij ons aan wanneer we in het buitenland zijn? Ben je weleens buiten Nederland geweest met vakantie en heb je een groepje Nederlanders in je hotel of op jouw strand meegemaakt? Staan wij goed bekend in het buitenland? Eerlijk gezegd hoop ik altijd dat ik geen Nederlanders tegenkom, want ik schaam me dood. Ik verberg me expres achter mijn Amerikaanse accent. Ik hoor hier niet bij. Doe ik dan hetzelfde als waarover ik het heb in dit verhaal? Ja natuurlijk. Ik discrimineer.

Wereldburger

Ik sta erop voor dat ik graag een wereldburger ben. De hele wereld is mijn thuis, iedereen is welkom en vrij om te wonen waar hij of zij wil. Geen grenzen, geen oorlogen om een eigen stukje land. Deze planeet is van ons allemaal. Iedereen dezelfde kansen, iedereen een eigen gekozen identiteit. Of die nu Indisch, Marokkaans, Engels, Nederlands of Australisch is. En laten we dan elkaars keuzes omarmen. Laten we alle frustraties van ergens niet bij mogen horen, aan de kant zetten. Laten we van elkaar leren. Is dit makkelijk? Nee, want ook ik schreeuw om het hardst als Nederland moet winnen.

Ander land

Ik ben heel dankbaar dat ik een tijd in het buitenland mocht wonen en heel veel van de wereld mocht zien. Dan voel je hoe ontzettend onbelangrijk het is om Nederlander, Belg, Oostenrijker, Rus, Amerikaan of Afrikaan te zijn. Hè? Maar dat lijkt toch het tegenover gestelde dan wat ik hiervoor heb verteld? Nee, want je afkomst is kleurrijk en kan worden gebruikt om van te leren. Laten we echter alsjeblieft onze verschillende afkomsten nooit gebruiken om tegenover elkaar te gaan staan, zelfs elkaar dood te schieten. Breng een tolerant Nederland terug.